Chrzest Polski, PRL, stan wojenny: Najważniejsze daty z historii naszego kraju

Chrzest Polski to kluczowa data w naszej historii, rozpoczynająca chrystianizację naszego kraju. Oprócz niej każdy Polak powinien znać także inne przełomowe wydarzenia, które ukształtowały naszą ojczyznę. W naszym zestawieniu zebraliśmy najważniejsze fakty z dziejów Polski – od chrztu Mieszka I, przez rozbiory, odzyskanie niepodległości, II wojnę światową, communizm, po upadek systemu sowieckiego. Jeśli chcesz sprawdzić swoją wiedzę historyczną, koniecznie rozwiąż nasz quiz!

Chrzest Mieszka I w 966 roku

Przyjęcie chrztu przez księcia Polan Mieszka I w 966 roku jest jedną z najważniejszych dat w dziejach Polski. Było to wydarzenie przełomowe, które wpłynęło na cały przyszły rozwój państwa polskiego.

Oficjalny chrzest Mieszka I odbył się w Wielką Sobotę, 14 kwietnia 966 roku w poznańskiej katedrze. Aktu chrztu dokonał biskup Jordan. Przyjęcie chrześcijaństwa przez władcę oznaczało także ochrzczenie całego państwa i rozpoczęło proces chrystianizacji ziem polskich.

Przyjmując chrzest, Mieszko I dokonał aktu niezwykle istotnego z punktu widzenia ówczesnej polityki. Zacieśnił sojusz z Czechami, a przede wszystkim zbliżył się do potężnego sąsiada na zachodzie - Cesarstwa Niemieckiego. Stał się także pełnoprawnym władcą w oczach chrześcijańskiej Europy.

Chrzest Polski był więc wydarzeniem przełomowym. Rozpoczął proces chrystianizacji, umocnił pozycję Mieszka I na arenie międzynarodowej i położył podwaliny pod rozwój polskiej państwowości w kolejnych wiekach.

Znaczenie przyjęcia chrześcijaństwa

Przyjęcie chrztu przez Mieszka I miało ogromne znaczenie polityczne, kulturowe i cywilizacyjne dla rozwoju młodego państwa polskiego.

Polska stała się częścią chrześcijańskiej Europy, co w tamtych czasach było niezwykle istotne. Mieszko I zyskał też poparcie Kościoła, dzięki czemu umocnił władzę wewnątrz kraju. Rozpoczął się trwający kilka wieków proces chrystianizacji ziem polskich i powolne wprowadzanie nowej religii wśród pogańskich dotąd mieszkańców.

Rozbiory Polski w latach 1772-1795

Kolejną bolesną datą w dziejach Polski są rozbiory dokonane przez Rosję, Prusy i Austrię na przełomie XVIII i XIX wieku. W latach 1772, 1793 i 1795 Polska utraciła niepodległość na 123 lata i zniknęła z mapy Europy.

Pierwszy rozbiór przeprowadzili w 1772 roku sąsiedzi Polski - Rosja, Prusy i Austria, zabierając blisko 30% terytorium Rzeczpospolitej. Kolejny miał miejsce w 1793 roku, kiedy to państwa zaborcze oderwały dalsze ziemie na wschodzie i południu kraju.

Ostateczny rozbiór Polski i utrata resztek autonomii nastąpiły w 1795 roku. Tym samym I Rzeczpospolita przestała istnieć, a jej ziemie weszły w skład zaborów. Setki tysięcy Polaków musiało żyć pod zaborami, tracąc niepodległość na 123 lata.

"Ziemia nasza zabarwiona krwią tak wielu pokoleń wojowników, ochłodzona łzami i spalona pożogą tylekroć powtarzanych pożarów, dziś nam obca! Własna ojczyzna stała się dla nas macoszą" - pisał w 1795 roku Julian Ursyn Niemcewicz, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej.

Utracona niepodległość mocno zaważyła na losach Polaków. Mimo represji, prób rusyfikacji i germanizacji naród polski nigdy się nie pogodził z utratą państwowości, o czym świadczą liczne powstania narodowe XIX wieku.

Wybuch powstania styczniowego w 1863 roku

Powstanie styczniowe było jedną z najważniejszych i najkrwawszych dat w ciągu 123 lat niewoli. Wybuchło w styczniu 1863 roku i objęło swym zasięgiem ziemie trzech zaborów, choć jego centrum stanowiło Królestwo Polskie pod zaborem rosyjskim.

Powstanie było próbą odzyskania niepodległości drogą zbrojnego zrywu przeciwko okupantom. Choć początkowo odnosiło pewne sukcesy, to szanse na końcowe zwycięstwo były znikome. Powstańcy nie mogli mierzyć się z przeważającymi liczebnie i technicznie wojskami trzech mocarstw.

Po ponad półrocznych walkach powstanie zostało ostatecznie stłumione jesienią 1864 roku. Skutki były druzgocące - około 30 tysięcy ofiar, setki wsi spalonych, represje popowstaniowe i rusyfikacja. Mimo klęski powstanie pozostało symbolem męstwa narodu walczącego o wolność.

Represje popowstaniowe

Po upadku powstania styczniowego carat zastosował liczne represje wobec społeczeństwa. Skonfiskowano majątki ziemian popierających walkę zbrojną, zsyłano dziesiątki tysięcy Polaków na Syberię, odebrano resztki polskiej autonomii.

Represje miały na celu odebranie Polakom nadziei na odzyskanie niepodległości i trwałe włączenie Królestwa Polskiego w struktury imperium rosyjskiego. Mimo to duch do walki przetrwał, o czym świadczyły liczne strajki i manifestacje przełomu XIX i XX wieku.

Odzyskanie niepodległości w 1918 roku

11 listopada 1918 roku przeszedł do historii jako symboliczna data odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach niewoli. Tego dnia w Warszawie Rada Regencyjna przekazała władzę wojskowemu przywódcy Józefowi Piłsudskiemu, tworząc tym samym nowe, niezależne państwo polskie.

Data ogłoszenia niepodległości	11 listopada 1918
Miejsce ogłoszenia	Warszawa
Pierwszy przywódca odrodzonej Polski	Józef Piłsudski

Pomimo trudnych warunków powojennych i konieczności walki o ustalenie granic młodego państwa, Polacy cieszyli się wreszcie z odzyskania upragnionej od pokoleń wolności.

Odradzająca się Polska borykała się z wieloma problemami, ale miała własną administrację, wojsko, szkolnictwo i gospodarkę. Mogła po raz pierwszy od czasów rozbiorów swobodnie prowadzić niezależną politykę międzynarodową i samodzielnie decydować o swoim losie.

Wprowadzenie stanu wojennego w 1981 roku

13 grudnia 1981 roku władze komunistyczne pod przywództwem generała Jaruzelskiego ogłosiły wprowadzenie stanu wojennego w całej Polsce. Była to próba siłowego stłumienia rodzącego się ruchu "Solidarności" i ugasiła nadzieję na demokratyzację kraju.

Stan wojenny polegał na zawieszeniu działalności związków zawodowych i partii opozycyjnych, wprowadzeniu godziny milicyjnej, internowaniu działaczy opozycji, cenzurze środków przekazu i ograniczeniu swobód obywatelskich.

Choć stan wojenny formalnie zniesiono w 1983 roku, to represje trwały praktycznie do końca lat 80. Dopiero odejście komunizmu w 1989 roku pozwoliło na transformację ustrojową i rozwój demokracji.

• Liczba internowanych w okresie stanu wojennego - ok. 10 tys.
• Liczba ofiar śmiertelnych - co najmniej kilkadziesiąt

Upadek komunizmu w Polsce w 1989 roku

Najnowsza historia Polski kojarzy się z końcem ery komunizmu w naszym kraju i przejęciem władzy przez ruch "Solidarności" na czele z Lechem Wałęsą.

Proces transformacji ustrojowej rozpoczął się w 1989 roku od częściowo wolnych wyborów 4 czerwca zakończonych zwycięstwem "Solidarności". Następnie Lech Wałęsa został prezydentem, a we wrześniu powstał pierwszy niekomunistyczny rząd Tadeusza Mazowieckiego.

Oznaczało to zmianę ustroju Polski ze scentralizowanej gospodarki socjalistycznej w demokratyczne państwo wolnorynkowe. Proces transformacji nie był łatwy, zważywszy na dziedzictwo PRL, ale stał się początkiem nowej epoki w historii Polski.

Upadek komunizmu to symboliczny koniec trudnych dziejów naszego kraju uzależnionego od ZSRR i początek suwerennej Rzeczpospolitej, która kilka lat później przystąpiła do NATO i Unii Europejskiej.

Podsumowanie

Przedstawione w artykule wydarzenia to kluczowe daty w historii Polski. Począwszy od aktu chrztu Mieszka I, który zapoczątkował chrystianizację ziem polskich i umocnił pozycję młodego państwa. Następnie przez bolesne rozbiory, pozbawiające Polskę niepodległości na 123 lata. Nie sposób także nie wspomnieć o powstaniu styczniowym - heroicznej, choć tragicznej w skutkach próbie walki z zaborcami.

11 listopada 1918 roku przyniósł wyczekiwaną niepodległość, choć Polska musiała stawić czoło nowym wyzwaniom niepodległego bytu. Pół wieku później nadzieje na demokratyzację skutecznie ugasił komunistyczny reżim Jaruzelskiego, wprowadzając brutalny stan wojenny. Ostateczny upadek systemu nastąpił dopiero w 1989 roku.

Powyższe fakty dobitnie pokazują, jak burzliwe były dzieje Polski, ile razy musiała ona podnosić się po upadkach i jak wiele poświęcenia kosztowało odzyskanie demokratycznej, niepodległej państwowości. Poznanie tych najważniejszych dat z historii pozwala lepiej docenić wolność i suwerenność, którą cieszy się Polska po 1990 roku.

Mamy nadzieję, że nasz krótki quiz pozwolił przypomnieć sobie podstawowe fakty z dziejów ojczystych i zachęci do dalszego zgłębiania niezwykle ciekawej, choć pełnej zawirowań historii naszego kraju.