Elektronika z czasów PRL wciąż budzi sentyment wśród starszych pokoleń. Magazynowanie dźwięku na taśmach magnetofonów, oglądanie telewizji w czarno-białym kolorze czy słuchanie radia lampowego to wspomnienia z tamtych lat. W naszym quizie sprawdzisz swoją wiedzę na temat kultowych urządzeń elektronicznych z minionej epoki. Poznasz ich nazwy, przeznaczenie i ciekawostki. Zapraszamy fanów elektroniki do zabawy i powrotu do przeszłości!
Magnetofony szpulowe
Magnetofony szpulowe to urządzenia, które w latach 60. i 70. XX wieku weszły niemal do każdego domu. Służyły do nagrywania i odtwarzania dźwięku na taśmie magnetycznej nawiniętej na szpule. Dzięki magnetofonom Polacy mogli słuchać ulubionej muzyki, nagrywać audycje radiowe, a także rejestrować własny głos. Popularne modele to Tesla Sonet, Unitra Monolit czy Kasprzak. Obsługa była prosta - wystarczyło nacisnąć przycisk nagrywania lub odtwarzania. Jakość dźwięku zależała od jakości taśmy. Im lepszej klasy taśma, tym lepszy dźwięk. Stąd posiadanie magnetofonu i dobrych taśm było powodem do dumy.
Magnetofony szpulowe odegrały ogromną rolę w upowszechnieniu muzyki i rozwoju polskiej kultury. Dawały dostęp do nagrań z Zachodu, które w tamtych czasach były na wagę złota. Pozwalały też na swobodę wyrażania myśli i emocji poprzez własne nagrania. Dlatego dla wielu osób te analogowe urządzenia mają ogromną wartość sentymentalną.
Ciekawostki
Magnetofony szpulowe doczekały się wielu ciekawych historii i anegdot z tamtych lat. Oto kilka z nich:
- Nagrywanie z radia było nielegalne, ale i tak powszechne. W ten sposób Polacy zdobywali dostęp do zachodniej muzyki.
- Istniał proceder wypożyczania nagrań. Fani muzyki wymieniali się taśmami ze swoimi zbiorami.
- Przez magnetofon przemawiali goście na weselach, imieninach i innych uroczystościach.
Dziś magnetofony szpulowe to relikt przeszłości, ale wciąż budzą nostalgię i sentyment. Wielu kolekcjonerów poluje na nie jako bezcenne zabytki tamtych lat.
Radia lampowe
Kolejnym charakterystycznym urządzeniem z czasów PRL-u były radia lampowe. W przeciwieństwie do nowoczesnych tranzystorowych odbiorników, lampowe radia działały w oparciu o próżniowe lampy elektronowe. Stanowiły one serce każdego radia - odpowiadały za wzmacnianie sygnału radiowego i przetwarzanie go na dźwięk. Lampy miały charakterystyczny, żarzący się środek i były bardzo wrażliwe na wstrząsy. Stąd radia lampowe trzeba było użytkować ostrożnie.
Mimo swoich wad, radia na lampach dawały ciepły, głęboki dźwięk, który dla wielu słuchaczy brzmiał po prostu lepiej niż w tranzystorówkach. Do najbardziej znanych modeli należały radioodbiorniki marki Kasprzak, ZRKiOR, Ultra, czy Unitra. W latach 60. i 70. radia lampowe można było znaleźć niemal w każdym domu. Służyły do słuchania audycji, wiadomości, muzyki oraz spełniały funkcję "centrum rozrywki".
Ciekawostki
Oto kilka ciekawostek na temat lampowych odbiorników radiowych z czasów PRL:
- Pierwsze polskie radio lampowe - "Łucznik" - wyprodukowano już w 1929 r.
- Radia trzeba było "rozgrzewać", czyli włączać na kilka minut przed słuchaniem, aby lampy się nagrzały.
- "Popychanie" radia w trakcie słuchania mogło poprawić odbiór stacji radiowych.
- Z powodu dużego poboru prądu, podczas słuchania lampowego radia nie można było używać innych urządzeń elektrycznych.
Dzisiaj radia na lampach to prawdziwe antyki. Nieliczne, zachowane egzemplarze można podziwiać w muzeach lub prywatnych zbiorach.
Czytaj więcej: Agnieszka antosiak z ślubu od pierwszego wejrzenia - dzisiejszy wygląd.
Telewizory czarno-białe
Telewizory czarno-białe dominowały w polskich domach aż do lat 90. XX wieku. Dawały dostęp tylko do jednego kanału TVP (od 1970 r. dwóch kanałów), ale i tak były dla wielu Polaków oknem na świat. Telewizja była bowiem niezwykle rzadkim luksusem - w 1965 r. tylko 5% gospodarstw domowych posiadało telewizor. Na zakup odbiornika trzeba było długo oszczędzać lub korzystać z pomocy rodziny.
Najpopularniejsze modele czarno-białych telewizorów to Rubin, Neptun czy Wisła. Miały duże, ciężkie, drewniane obudowy, w których znajdował się lampowy odbiornik oraz niewielki ekran z matrycą lampową. Obsługa była prosta - wystarczyło ustawić antenę i wyregulować tuner. Jednak wrażenia z oglądania były nie do opisania. Filmy, seriale, programy rozrywkowe - telewizor otwierał Polakom okno na świat rozrywki i informacji.
Telewizor był niegdyś symbolem nowoczesności i luksusu. Posiadanie go w domu budziło podziw i zazdrość sąsiadów.
Dziś telewizory czarno-białe praktycznie zniknęły z polskich domów. Jednak dla starszych pokoleń wciąż pozostają symbolem minionej epoki i budzą wiele wspomnień.
| Rubin | Neptun | Wisła | |
| Ekran [cala] | 14 | 17 | 19 |
| Rok produkcji | 1965-75 | 1970-80 | 1975-85 |
Magnetowidy VHS
Prawdziwą rewolucją pod koniec epoki PRL-u było pojawienie się magnetowidów VHS. Urządzenia te umożliwiały zapis i odtwarzanie obrazu na kasetach wideo VHS. Dzięki magnetowidom, po raz pierwszy w powszechnym użyciu pojawiła się możliwość nagrywania programów telewizyjnych oraz oglądania filmów na kasetach w dowolnym momencie.
Pierwsze magnetowidy VHS pojawiły się w Polsce w drugiej połowie lat 80. Kosztowały krocie, były trudno dostępne, ale mimo to zdobyły ogromną popularność. Szybko powstał czarny rynek kaset z filmami, a także proceder wypożyczania nagrań. Posiadanie magnetowidu podnosiło prestiż i budziło powszechny zachwyt. Najpopularniejsze modele to JVC, Sony, Panasonic i Grundig.
Magnetowidy VHS na dobre zagościły w polskich domach w latach 90. Rewolucjonizując sposób oglądania telewizji i filmów. Dziś te analogowe urządzenia odeszły do lamusa, wyparte przez DVD i streaming. Jednak wciąż mają wielu wiernych fanów.
Ciekawostki
- Pierwszym filmem na VHS w Polsce był "Listonosz" w reż. Ladislava Smoljaka z roku 1986.
- Kasety VHS kosztowały początkowo nawet do 100 dolarów za sztukę.
- Najpopularniejszymi filmami na VHS-ach były sensacyjne produkcje z Jamesem Bondem, Bruce'em Lee czy Schwarzenneggerem.
Pralki Frania
Pralki Frania to kultowe urządzenia, które na stałe wpisały się w krajobraz PRL-u. Były produkowane od 1958 roku w Fabryce Maszyn Wirujących "Predom-Mesko" w Skarżysku Kamiennej. Miały charakterystyczny, okrągły kształt przypominający beczkę oraz prosty mechanizm działania. Ubrania moczyło się w wodzie z mydlinami, a następnie wprawiało w ruch obrotowy za pomocą korby lub silnika. Po praniu trzeba było wyżąć rzeczy ręcznie.
Mimo swojej archaicznej konstrukcji, pralki Frania były niezwykle awaryjne i często się psuły. Jednak ze względu na niską cenę i brak innych opcji, zdobyły ogromną popularność. W niektórych domach służyły nawet do lat 90. Dziś te metalowe pralki to prawdziwe muzealne zabytki. Choć proste i niezawodne, symbolizują ograniczenia tamtych czasów.
Ciekawostki
- Nazwa "Frania" nawiązywała do imienia żony konstruktora - Franciszki Sulwińskiej.
- Pralka ważyła ok. 70 kg i mieściła 5 kg prania.
- Cena pralki Frania wynosiła ok. 10 tys. złotych, co było równowartością pensji.
Dziś oryginalne pralki Frania to unikatowe zabytki PRL-u, poszukiwane przez kolekcjonerów. Choć proste, przywołują wspomnienia minionej epoki.
Telefony stacjonarne
Kultowe czarne telefony na kręconych kabelkach - ten widok kojarzy się niemal każdemu z czasami PRL. Telefony stacjonarne były praktycznie jedynym środkiem łączności przewodowej w tamtym okresie. Choć początkowo nieliczne, z czasem coraz częściej gościły w polskich domach. Dzwonienie ograniczała jednak centrala telefoniczna, przez którą trzeba było się dodzwaniać.
Najpopularniejsze modele telefonów to apparatusy produkcji polskiej - Telkom-Teletra czy telefony Dialog. Miały ciężką, bakelitową obudowę, tarczę numerową i kabel spiralny, którym można było regulować odległość. Obsługa telefonu była prosta, choć często wymagała kręcenia korbką, by zestawić połączenie. Mimo swoich wad, telefony stacjonarne były nieocenionym udogodnieniem w komunikacji.
Dziś telefony stacjonarne praktycznie zniknęły, wyparte przez komórki. Jednak dla starszych pokoleń wciąż stanowią sentymentalną pamiątkę minionej epoki. Są też poszukiwanym zabytkiem PRL dla kolekcjonerów.
Podsumowanie
W naszym artykule przyjrzeliśmy się najpopularniejszym urządzeniom elektronicznym z czasów PRL. Magnetofony, radia lampowe, telewizory czarno-białe - te technologiczne nowinki odegrały kluczową rolę w powszechnym dostępie do rozrywki i informacji. Choć dziś wydają się archaiczne, w tamtych czasach były przedmiotem pożądania i symbolem nowoczesności. Dla wielu osób mają ogromną wartość sentymentalną i przywołują ciepłe wspomnienia minionej epoki. Mamy nadzieję, że nasz tekst pozwolił Wam choć na chwilę cofnąć się do tamtych niezwykłych czasów.
Przy okazji przypomnieliśmy ciekawostki związane z danymi urządzeniami - anegdoty, problemy, pierwsze modele. Okazuje się, że za każdym z pozornie zwykłych sprzętów AGD i RTV kryje się niezwykła historia. To tylko pokazuje, jak wielką rewolucję technologiczną przeszło powojenne społeczeństwo polskie. Mam nadzieję, że artykuł pozwolił Wam poznać tę fascynującą historię.
Jeśli interesujecie się zabytkową elektroniką z czasów PRL, koniecznie zajrzyjcie do lokalnych muzeów i kolekcji. Tam wciąż można podziwiać działające egzemplarze magnetofonów, radia lampowych czy telewizorów z poprzedniej epoki. To doskonały sposób, aby cofnąć się w czasie i zobaczyć te urządzenia w działaniu. Serdecznie polecamy taką wycieczkę w przeszłość!
Mamy nadzieję, że nasz artykuł przywołał miłe wspomnienia i pozwolił poczuć klimat minionej epoki. Jeśli spodobał się Wam tego typu materiał, koniecznie dajcie znać w komentarzach. Chętnie napiszemy więcej artykułów dotyczących technologicznych ciekawostek z czasów PRL!
Tagi
Udostępnij artykuł
