Święta Bożego Narodzenia to dla Polaków wyjątkowy czas, podczas którego kultywujemy wiele pięknych tradycji. Jak wynika z raportu platformy Preply, zdecydowana większość z nas ubiera choinkę oraz obdarowuje bliskich prezentami. Nie brakuje również bardziej lokalnych zwyczajów, jak dzielenie się opłatkiem czy pozostawienie wolnego nakrycia przy stole wigilijnym. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej ulubionym świątecznym tradycjom Polaków i dowiemy się, które z nich cieszą się największą popularnością.
Choinka i prezenty głównymi atrakcjami świąt
Jak wynika z raportu platformy Preply, zdecydowana większość Polaków, bo aż 83%, ubiera choinkę na święta Bożego Narodzenia. Jest to piękny zwyczaj, który wprowadza magiczną, świąteczną atmosferę do naszych domów. Strojenie choinki to dla wielu rodzin wyjątkowy, wspólny moment, kiedy wspominamy ubiegłe lata i snujemy plany na przyszłość.
Kolejną nieodłączną tradycją jest obdarowywanie się prezentami. Wskazało na nią 78% respondentów. Lubimy sprawiać radość naszym bliskim, a rozpakowywanie prezentów pod choinką należy do najmilszych chwil świąt. To również okazja, by docenić swoich najbliższych i podziękować im za wsparcie w mijającym roku.
Prezenty dzielą się na praktyczne i błahostki
Można wyróżnić dwa rodzaje prezentów świątecznych. Z jednej strony są to przemyślane, praktyczne podarunki, które faktycznie mogą się przydać obdarowanej osobie na co dzień. Z drugiej - symboliczne drobiazgi, będące wyrazem pamięci i życzliwości. Oba rodzaje prezentów mają swoje znaczenie i warto pamiętać o obydwu.
Dzielenie się opłatkiem ulubionym zwyczajem Polaków
Bardzo charakterystycznym polskim zwyczajem jest dzielenie się opłatkiem. Wskazało na niego aż 85% ankietowanych. Ten piękny obrzęd, wywodzący się jeszcze ze starożytności, symbolizuje pojednanie i życzenie sobie nawzajem pomyślności. Dzielenie się opłatkiem jest głęboko zakorzenione w polskiej tradycji, choć spotykane jest również na Słowacji, Litwie, Białorusi, Ukrainie i w Czechach.
„Łamiąc się opłatkiem, życzymy sobie nawzajem szczęścia, zdrowia i powodzenia w Nowym Roku. Jest to niezwykle miły obyczaj, kultywowany w wielu polskich domach”
Zwyczaj ten pielęgnuje więzi rodzinne i przypomina o tym, co w życiu najważniejsze. Dzieląc się opłatkiem, patrzymy sobie w oczy, składamy życzenia i czujemy wyjątkową, świąteczną atmosferę. To piękny sposób na rozpoczęcie wigilijnej kolacji.
Czytaj więcej: Rozpoznaj powiat po nazwie miejscowości na Mazowszu. Zdobądź 10/10 na Mazowszu.
Stół wigilijny z siankiem i wolnym miejscem
Polacy pozostają również wierni lokalnym tradycjom przy samym stole wigilijnym. 64% badanych deklaruje, że pozostawia wolne nakrycie dla niespodziewanego gościa lub dla zmarłych członków rodziny. 60% respondentów umieszcza też sianko pod obrusem, co ma zapewnić dobrobyt. Te proste, symboliczne gesty niosą głębokie przesłanie i wzmacniają rodzinne więzi.
Zwyczaj | Odsetek Polaków |
Pozostawienie wolnego nakrycia | 64% |
Umieszczenie sianka pod obrusem | 60% |
Zarówno dodatkowe nakrycie, jak i sianko wigilijne są od wieków kultywowane w polskiej tradycji. Ich znaczenie wykracza daleko poza sferę materialną - pokazują one nasze przywiązanie do bliskich, zarówno żywych, jak i tych, którzy odeszli.
Sianko to symbol płodności i dobrobytu
Według dawnych wierzeń, sianko pod obrusem miało zapewniać urodzaj w przyszłym roku i dobrobyt w domu. Zwyczaj ten wywodzi się jeszcze z czasów pogańskich i był związany z kultem życiodajnej Matki Ziemi. Dziś sianko wigilijne kojarzy nam się po prostu z Bożym Narodzeniem i polską tradycją.
Post i 12 potraw kultywowane przez Polaków
Do tradycyjnych zwyczajów świątecznych w Polsce należą także postne potrawy, spożywane podczas wigilijnej kolacji. 53% Polaków deklaruje, że zachowuje post przed świętami. Tyle samo, bo 53% respondentów, dba o to, by na stole pojawiło się 12 potraw. Są one symbolem 12 apostołów lub 12 miesięcy w roku.
Wśród typowo polskich wigilijnych dań wymienić można barszcz czerwony z uszkami, pierogi, ryby po grecku, kluski z makiem, kompot z suszonych owoców i wiele innych. W niektórych regionach Polski spożywa się nawet specjalne, lokalne potrawy, charakterystyczne tylko dla danego regionu.
12 potraw na szczęście w Nowym Roku
Dlaczego akurat 12 potraw? Liczba 12 uznawana jest w wielu kulturach za magiczną i szczęśliwą. Spożywanie 12 dań wigilijnych miało zapewnić dostatek i powodzenie w nadchodzącym roku. Dziś patrzymy na ten zwyczaj raczej w kategoriach tradycji, ale nadal jest on chętnie pielęgnowany w wielu domach.
Pasterka oraz kartki rzadziej praktykowane
Z raportu Preply wynika również, że niektóre świąteczne tradycje są w Polsce mniej powszechne. 41% Polaków deklaruje, że bierze udział w pasterce. Jeszcze mniej, bo tylko 25% badanych, wysyła bliskim kartki świąteczne. Widać zatem, że te zwyczaje stopniowo odchodzą do lamusa.
Być może wynika to z coraz szybszego tempa życia i mniejszej ilości wolnego czasu. A szkoda, bo zarówno pasterka, jak i wysyłanie życzeń są pięknymi tradycjami, które warto kultywować. Być może jednak z czasem zostaną one zastąpione nowoczesnymi odpowiednikami, jak transmitowanie mszy przez Internet czy wysyłanie życzeń online.
Tylko połowa Polaków traktuje święta religijnie
Co ciekawe, według raportu Preply, tylko 57% ankietowanych postrzega Boże Narodzenie jako święto o charakterze głównie religijnym. Pozostali traktują je raczej jako okazję do spotkań rodzinnych, odpoczynku i zabawy. Może to oznaczać stopniową laicyzację świąt w Polsce.
Z drugiej jednak strony, nawet ci, którzy nie skupiają się na religijnych aspektach Bożego Narodzenia, chętnie pielęgnują lokalne, polskie tradycje. Widać zatem, że kulturowy wymiar świąt wciąż jest dla nas niezwykle ważny.
Podsumowanie
Przedstawiony raport rzuca ciekawe światło na podejście Polaków do świąt Bożego Narodzenia. Pokazuje, że mimo upływu lat i wpływów zachodnich wciąż pozostajemy wierni wielu lokalnym tradycjom. Choinka, prezenty, dzielenie się opłatkiem czy 12 potraw na stole to elementy głęboko zakorzenione w polskiej kulturze świątecznej.
Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że część dawnych zwyczajów stopniowo zanika - coraz mniej osób bierze udział w pasterce czy wysyła świąteczne kartki. Być może świadczy to o powolnej laicyzacji świąt w Polsce. Z drugiej strony wiele osób wciąż pielęgnuje religijne symbole, jak dzielenie się opłatkiem czy pozostawienie wolnego nakrycia przy stole.
W podsumowaniu można więc stwierdzić, że Boże Narodzenie pełni dla Polaków podwójną rolę. Z jednej strony jest to niezmiennie wyjątkowy, rodzinny czas przepełniony magią i tradycją. Z drugiej - coraz częściej postrzegany jako okazja do odpoczynku i celebrowania przede wszystkim świeckich aspektów świąt, bez odniesień religijnych.
Bez względu na podejście, raport jasno pokazuje, że Boże Narodzenie jest dla nas niezwykle ważnym świętem. Co roku z niecierpliwością czekamy na pierwszą gwiazdkę, by wspólnie z najbliższymi cieszyć się prezentami, wigilijną kolacją i tą wyjątkową, magiczną atmosferą. I choć przybywa nowych zwyczajów, te najważniejsze pozostaną zapewne niezmienne.